Dnia 1 października 2022 r. Na Jasnej Górze odbyła się 43. Pielgrzymka Prawników na Jasną Górę. Pielgrzymka jest organizowana przez Krajowe Duszpasterstwo Prawników, które z kolei koordynuje działalność duszpasterstw diecezjalnych. O godz. 9.30 rozpoczęła się Droga krzyżowa na Wałach Jasnogórskich. Przewodniczył jej ks. Biskup Janusz Stepnowski, delegat KEP ds. duszpasterstwa prawników. Rozważania poszczególnych stacji zostały przygotowane przez ks. dr. Kacpra Radzkiego, a czytali je księża duszpasterze i przedstawiciele środowiska prawniczego z Wrocławia. O oprawę muzyczną zadbał zespół wokalno – instrumentalny z duszpasterstwa Archidiecezji wrocławskiej. O godz. 11.00 w kaplicy Cudownego Obrazu była celebrowana Eucharystia, której przewodniczył Ks. Biskup. Wygłosił on też homilię.
Następnym punktem naszej Pielgrzymki była konferencja wygłoszona przez ks. dr. Grzegorza Stolarskiego, wykładowcę filozofii na Uniwersytecie Przyrodniczo – Humanistycznym w Siedlcach oraz w WSD Diecezji Siedleckiej. Prelegent podjął temat: „Moralne podstawy prawa, polityki i gospodarki”. Wskazał, że dzisiejszy świat jest „poszatkowany”, dlatego potrzebne są zasady moralne oparte na prawdzie, której ostatecznym źródłem jest Bóg jako Najwyższa Prawda. Przedstawił dwa modele moralności. W klasycznym modelu moralności punktem wyjścia jest natura ludzka, a więc coś niezmiennego i fakt, że człowiek jest niedoskonały, ale się doskonali. Człowiek dorasta do spełnienia się natury ludzkiej, dlatego można mówić o celowości działania człowieka, która – w klasycznym modelu – jest dążeniem do szczęścia. W chrześcijaństwie klasyczny model moralności został uzupełniony poprzez odniesiecie do wieczności. Życie nie kończy się na śmierci. Szczęście można osiągnąć, czyli spełnić się w Bogu i jest to wykonalne, ale człowiek nie może tego osiągnąć bez Pana Boga. Święci są empirycznym dowodem tego, że szczęście jest do osiągnięcia. Przykazania, zasady moralne, stają w takim ujęciu „instrukcją obsługi” natury ludzkiej. Zadaniem człowieka jest odkryć prawdę o naturze ludzkiej i doskonalić ją.
W okresie renesansu nastąpiła zmiana rozumienia moralności. Nastąpiło odejście od szukania prawdy o dobru, a centralnym odniesieniem dla moralności stała się wolność. Współczesny świat kieruje się takim rozumieniem moralności. Prelegent podkreślił, że Bóg nie jest już rozumiany jako Bóg Ojciec, który daje przykazania jako instrukcję obsługi natury ludzkiej, ale Bóg jest Prawodawcą, a człowiek ma być Mu posłuszny. Jednak w konkurencji do woli Pana Boga staje wolność człowieka. Stąd w przypadku odejścia od Pana Boga, posłuszeństwo Bogu zastępowano posłuszeństwem władzy, suwerenowi (król, lud). Prawda przestała być punktem odniesienia dla moralności, a stała się nią wolność. W nowożytnym rozumieniu człowieka nie ma elementu jego doskonalenia się. Człowiek uważany jest za doskonałego i wolnego, może sam sobie stawiać cele, co więcej razem z innymi może też różne cele uzgadniać. Człowiek w swojej wolności wyznacza sobie cele nie wedle natury rzeczy, a wedle tego co chce zrobić. To natomiast co człowiek chce zrobić staje się wartościowe. Pojęcie dobra zostało zastąpione pojęciem wartości, ale zależnej od wolności. Spór o wartości nie jest sporem co jest dla nas dobre, o prawdę, ale sporem o to czyja będzie racja. Wartość jest zależna od wolności człowieka, oderwana od momentu doskonalenia.
Takie „oderwania” znajdujemy w różnych aspektach naszego życia – w dziedzinie prawa, polityki i gospodarki. Ks. Prelegent na przykładach pokazał skutki takiego oderwania we wspomnianych sferach. Wywołuje to wiele zamieszania i sporów we współczesnym życiu społecznym i gospodarczym. Jawi się postulat, i taka jest konkluzja wykładu, że prawo, polityka i życie gospodarcze nie mogą być oderwane od celu ostatecznego człowieka, zgodnego z jego naturą.
Można zapoznać się z treścią konferencji ks. dr. Grzegorza Stolarskiego.
Można też znaleźć informacje o Pielgrzymce w archiwum Biura Prasowego Jasnej Góry (www.jasnagora.com) w archiwum wydarzeń pod datą 01.10.2022 r.
W przyszłym roku Pielgrzymka prawników odbędzie się w pierwszą sobotę października, tj. 6 października 2023 r.
Ks. Tomasz Czarnocki
Krajowy duszpasterz prawników